Karı-koca eşit olabilir mi?,Ailenin reisi kim olmalı?

 Aile içi ilişkiler konusunda ki tartışmalardan biri de ailede reis'in kim olacağıdır. Veya ailede otoritenin gerekli olup olmadığı konusudur. 

Aile reisi kim olmalı?

Otorite gerekli midir? 

Farklı vücut ve ruh yapıları ile kadın ve erkek evlilikte bir bütünlük oluştururlar. Bu farklılıkların görev bölünmesinde göz önüne alınması gerekir.

Araştırmacı Pitts'e göre; otoritenin kimde olduğunun bilinmesi gerekir ve otorite aile refahını sağlayan kişiye verilmelidir. 

Anneme baba arasında sevgi ve saygı olmalı, çocuğa salıncak disiplinde tam bir birlik bulunmalıdır. Ana-babanın geçimsizlik ve ahenksizlik içinde olduğu ailenin çocukları, ne sosyalleşme bakımından gelişir ne de ahlak yönünden uygun tesirler altında bulunur.

Acayip olmayıp, aile çevresinde anneye ve babaya ait 2 ayrı kaide ve yasak topluluğu olursa, çocuk neye itaat etmesi gerektiği hakkında bir fikir edinemeyecektir. Bu halde çocuk hangi tarafı memnun edeceği konusunda tereddüte düşer. Daha sonra bu ikiliği kendi menfaatleri doğrultusunda kullanarak, çok zararlı özellikler ve bozuk bir şahsiyet geliştirir. 

Hulâsa otoritenin kimde olduğunun bilinmediği ailede yetişen çocuklar, tam sorumluluk yüklenemiyorlar.

Karı-koca eşit olabilir mi? 

Yıllardır ideal aile tipi olarak gösterilen anne-baba otoritesinde eşitlik demek olan demokratik aile yapısı için tanınmış Amerikalı psikolog Bronfenbrenner çeşitli araştırmalar yapmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ailede disiplin veren kişi baba ise, erkek çocuklar iyi ve sorumlu yetişmektedir. En bağımlı (serbest hareket edemeyen, ebeveynine çok sık muhtaç olan) ve üstelik kendisine en az güvenilebilen gençler, ailelerinde anne ve babaları eşit otoriteye sahip olanlardır. Bu gençlerin ailelerinde Anne veya babanın egemenliği söz konusu değildir. Böyle aileler, girişim duyguları eksik, kararları için başkasından destek bekleyen gençlerin yetişmesine zemin hazırlamaktadır. Kısaca Bronfenbrenner'e göre demokratik ailede yetişen gençler sorumluluklarını yeterince yüklenememektedirler.

Karı-koca eşit midir?

Başkan belli olmalı 

Aslında her grubun bir başkanı olur ve bu bellidir. Yönetim kurulu başkanı olmayan bir firma veya komutanı olmayan bir ordu anlamsız ,beceriksiz olur ve çabucak parçalanıp dağılır. Aynı durum aile için de geçerlidir. Ailenin bir lidere ihtiyacı vardır, çünkü bu bir iştir ve meşguliyettir .

Kur'an-ı Kerim'i ve binlerce yıllık tarihi, geçmiş toplumlardaki aileleri göz önüne alırsak ailenin başkanlığını erkeğin, kocanın, babanın yapması gerekliliği ağır basar.

Tabii babanın aile reisi olması demek aileyi etkileyen kararlar alırken annenin (reis yardımcısı) hiçbir fikir beyan edemeyeceği anlamına gelmez. Anne, ailenin bir birim olarak çalışmasında çok önemli bir rol oynar. 

Yazar Helen andel erkek liderlerin psikolojik yapılarının uygunluğuna dikkati çekmektedir. Erkekler daha girişken, daha faal, daha kararlı ve daha baskın oldukları için liderliğe daha yatkındırlar. 

Anne otoriter rolde olursa ne olur? 

Günümüzde kadının statüsü gittikçe değişmekte, daha çok aktif olmakta, çalışmaya yönelmekte ve adeta erkeksi rollere bürünmektedir. Kadını erkekten ayıran ruhi farklar bu şekilde törpülenmekte ,kadın da erkek gibi hissi açıdan fakir ve bencil olmaktadır. Böylece evde kadının hakim olduğu "anne tipi aile"ler gittikçe artmaktadir.

İlk bir yaşında, annenin çocuğa karşı ilgi ve bakımı desteği uygun doyum sağlayabilecek seviyede ise çocuk gelecek gelişim basamaklarını kolay aşar. Anne otoriter, erkek rolünü üstlenmişse çocuğa yeterli duygusal doyumu sağlayamaz. Çocuk sevgi açlığı çeker. Bu eksikliğin belirtileri hayatı boyunca sürer. Başkalarından destek ve yardım umar. Yabancılarla ilişkilerinde ürkek olur, düşmanlık duyguları besler. Bundan dolayı kişi, ileri yaşlarda kendi hayalinde bir doyum çabasında olur. Çevresindeki insanların yardımlarını kendisine bir borçmuş gibi bekler. Bu karşılığı göremeyince, sert ve düşmanca tepkide bulunur.

Çocuk sevgi mahrumiyetini ağız yoluyla gidermeye çalışabilir. Parmak emme yanında bazen aşırı yemek (oburluk)ve  şişmanlık görülür. Burada besin, sevgi yerini tutmaktadır. Fazla yemekle bir çeşit güven sağlamaktadır.

Bazen de çocuklaşma arzusunu bastırır, bu kez ya saldırgan bir karakter taşır, adeta sevgi açlığının intikamını çevreden alır. 

Cinsel kimlik 3-6 yaşlarında kız çocukların anneyi, erkek çocukların babayı benimsemesi ile gelişir. Babanın uygun bir erkek örneği olmadığı durumlarda erkek çocuğun bocalaması kaçınılmaz olur. Mesela; babanın, güçsüz, güvensiz bir kişiliği varsa, erkek çocuk babasını benimsemekte güçlük çeker. Annenin kadınsı özellikler göstermeyişi de, kız çocuk için benzer bir güçlük doğurur. Müşfik, hissi, yumuşak özellikler yerine sert ve emredici olan yani erkeksi davranışları belirgin olan anne, kız çocuğuna uygun bir örnek olamayacaktır. Bu durumda yalnız kız çocuk değil erkek çocuk da anne ve baba kişiliği, yani kadın ve erkek cinsiyeti arasında bocalayacaktır. Erkek ve kadın kişiliklerinin ters yüz olup, yer değiştirdiği ailelerde, bütün çocukların kimlikleri etkilenecektir. Böyle ailelerin çocuklarında cinsel uyum bozukluklarının sık ortaya çıkması bu yüzdendir. 

Sağlıklı Aile

İdeal aile tipi demek olan sağlıklı ailede baba otoriter roldedir, yani dışa karşı aileyi savunan, düzeni sağlayan, aile birliğini elinde tutan, gelir sağlayan kişidir. Her şeyden önce eşi ve çocukları için güven kaynağıdır. Çocuklar babayı anneye göre daha güçlü ,daha bilen, daha çok saygı uyandıran kişi olarak bilirler.

Anne ise çocuğun yanındadır. Şefkat doludur. İlgi ve sevgisini bebeğe dengeli ve tutarlı şekilde verebilir. Babanın yardımcısı, besleyen, büyüten, evde sıcaklık ve sevgisi sağlayan kişidir.

Aile ortamı sıcaktır ve muhabbet doludur. Böyle ailede büyüyen çocuk sevmeyi öğrenir. 

Sağlıklı ailelerde Baba başkan, annede yardımcısıdır.Karı-koca uyumludur. Anlaşamadıkları konuları birlikte konuşurlar. Konuşarak çözüm bulamadıkları çok ender durumlarda ise, son kararı verme sorumluluğu erkektedir.

Kaynak:Evlilikte mutluluk sanatı 

Yazar:Prof.dr. Sefa Saygılı 

Kitaptaki diğer yazılarımız için Evlilikte mutluluğun formülü yazımızı okuyabilirsiniz.